Εμμηνόπαυση και ακράτεια
Ένα ιδιαίτερα συνηθισμένο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες στην εμμηνόπαυση, είναι ο έλεγχος της ουροδόχου κύστης. Πρόκειται για ένα πολύ κοινό ζήτημα των γυναικών που βρίσκονται στη μέση ηλικία, καθώς είναι μία από τις φυσιολογικές συνέπειες που μπορεί να προκληθούν από τις αλλαγές που υφίσταται το σώμα την περίοδο αυτή.
Η ακράτεια ούρων έχει, μεταξύ άλλων, αρνητικό αντίκτυπο στη σεξουαλική λειτουργεία, ενώ δεν είναι λίγες όσες γυναίκες καταλήγουν τελικά στη σεξουαλική αποχή, τη μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, άνεση και ικανοποίηση. Αυτό έχει φυσικά και ψυχολογικές προεκτάσεις καθώς αυξάνεται το άγχος, τα νεύρα και η αρνητική διάθεση, ενώ πλήττεται η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή τους. Ο φόβος και ο απρόβλεπτος παράγοντας της πιθανής ακράτειας κατά τη σεξουαλική επαφή επηρεάζουν τη γυναικεία σεξουαλική λειτουργία σε μία περίοδο που αυτή παίζει έναν ιδιαίτερο ρόλο στη διάθεση και την αυτό-εικόνα τους. Πρόκειται για μία μεταιχμιακή, μεταβατική φάση, κατά την οποία είναι απαραίτητο να θυμούνται ότι παραμένουν ποθητές: Η εμμηνόπαυση δεν συνεπάγεται και το τέλος της σεξουαλικής ζωής τους, αλλά μία ευκαιρία να απελευθερωθούν και να εκφράσουν ελεύθερα τι θέλουν από αυτή.
Δεν πρέπει λοιπόν να παραβλέπεται το γεγονός ότι ενώ η σεξουαλική υγεία είναι πολύ σοβαρή για την αυτοεκτίμηση, τη συναισθηματική ευεξία και τη συνολική ποιότητα ζωής όλων των ανθρώπων, ο ρόλος της είναι ακόμη πιο κρίσιμος μεταξύ των γυναικών της μέσης ηλικίας. Έτσι, παρόλο που τα προβλήματα που σχετίζονται με τη αυτήν είναι περίπλοκα και περιλαμβάνουν τόσο ψυχολογικούς όσο και σωματικούς παράγοντες, είναι σημαντικό κάθε γυναίκα να εξετάσει με τον γιατρό της τον κατάλληλο για εκείνη τρόπο θεραπείας της ακράτειας ούρων.
Γιατί η εμμηνόπαυση κάνει την ουροδόχο κύστη πιο αδύναμη;
Οι ωοθήκες των γυναικών την περίοδο της εμμηνόπαυσης σταματούν να παράγουν οιστρογόνα. Τα οιστρογόνα είναι μια ορμόνη απαραίτητη για τις γυναίκες, η παραγωγή της οποίας ξεκινά από την εφηβεία, ενώ πρόκειται για την ορμόνη που ελέγχει τον εμμηνορροϊκό κύκλο και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Έτσι, ενώ με την εμμηνόπαυση έρχονται μερικά γνωστά προβλήματα όπως οι εξάψεις, οι νυχτερινές εφιδρώσεις και οι αλλαγές στη διάθεση, είναι πιθανό ορισμένες από τις αλλαγές που πραγματοποιούνται στο σώμα να προκαλέσουν σε ορισμένες γυναίκες και προβλήματα ελέγχου της ουροδόχου κύστης.
· Ο κολπικός ιστός γίνεται λιγότερο ελαστικός.
· Η επένδυση της ουρήθρας, ο σωλήνας που αδειάζει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη, αρχίζει να αραιώνεται.
· Το πυελικό έδαφος, η ομάδα των μυών που υποστηρίζει τόσο την ουρήθρα όσο και την ουροδόχο κύστη, εξασθενεί.
Δεν χρειάζεται ωστόσο καμία γυναίκα να αποδεχτεί την περιστασιακή διαρροή της ουροδόχου κύστης ως μια ακόμη παρενέργεια της εμμηνόπαυσης ή της γήρανσης: Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει για να σταματήσει ή ακόμη και να αποτρέψει την ακράτεια ούρων.
Γνωστή και ως «απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης» ή «ακούσια διαρροή ούρων» η ακράτεια ούρων μπορεί να διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και παρόλο που είναι δυνατό να την αντιμετωπίσει κανείς σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής του, είναι πιο συχνό σε γυναίκες που είναι έγκυες ή σε εμμηνόπαυση, λόγω των αλλαγών στις ορμόνες.
Λίγα λόγια για τα οιστρογόνα
Τα οιστρογόνα είναι μια ορμόνη που βοηθά στη ρύθμιση της εμμήνου ρύσεως, μπορεί να προστατεύσει από καρδιακές παθήσεις και αργή οστική απώλεια, ενώ βοηθά στη διατήρηση της υγείας και της σωστής λειτουργίας της κύστης και της ουρήθρας. Καθώς μια γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση, τα επίπεδα των οιστρογόνων της αρχίζουν να μειώνονται. Η έλλειψη οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει την αποδυνάμωση των πυελικών μυών και αυτοί να μην είναι πλέον σε θέση να ελέγχουν την ουροδόχο κύστη όπως πριν. Καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων συνεχίζουν να μειώνονται καθ ‘όλη τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση, τα συμπτώματα της ακράτειας ούρων μπορεί να επιδεινωθούν.
Αιτίες της ακράτειας ούρων
Υπάρχουν μερικοί διαφορετικοί τύποι ακράτειας ούρων που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση:
Ακράτεια ούρων από προσπάθεια
Το πιο κοινό πρόβλημα ελέγχου της ουροδόχου κύστης στις ηλικιωμένες γυναίκες είναι η γνωστή και ως «ακράτεια του στρες». Οι αδύναμοι μύες δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα ούρα όταν οι γυναίκες βήχουν, ασκούνται, φτερνίζονται, γελάνε ή σηκώνουν κάτι βαρύ. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μια μικρή διαρροή ούρων ή και μια πλήρης απώλεια ελέγχου. Αυτός ο τύπος ακράτειας προκαλείται συχνότερα από φυσικές αλλαγές που προκύπτουν από την εγκυμοσύνη, τον τοκετό ή την εμμηνόπαυση.
Υπερδραστήρια κύστη
Όταν οι μύες της ουροδόχου κύστης συμπιέζονται λανθασμένα ή χάνουν την ικανότητα να χαλαρώνουν, μπορεί μία γυναίκα να αισθάνεται συνεχή ώθηση για ούρηση, ακόμα και όταν η κύστη της είναι άδεια. Μπορεί ακόμη να αντιμετωπίσει διαρροή ούρων ή απώλεια ελέγχου.
Ακράτεια ούρων από υπερπλήρωση
Όταν η κύστη δεν αδειάζει πλήρως, αυτός ο τύπος ακράτειας μπορεί να εμφανιστεί ως συνεχείς στάλες ούρων. Πιθανότατα να προκαλείται ασθενής διαρροή ούρων, τάση για ούρηση τη νύχτα (νυκτουρία) και αυξημένη δισταξία στα ούρα λόγω της αδράνειας του μυός της ουροδόχου κύστης.
Κατανόηση του προβλήματος
Η εμμηνόπαυση δεν είναι η μόνη αιτία προβλημάτων ελέγχου της ουροδόχου κύστης. Ο κίνδυνος ανάπτυξης ακράτειας σε μια γυναίκα σε εμμηνόπαυση αυξάνεται από παράγοντες όπως:
Κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης
Τα ποτά με αλκοόλ ή καφεΐνη γεμίζουν γρήγορα την ουροδόχο κύστη, προκαλώντας συχνότερη τάση ούρησης.
Λοιμώξεις
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος ή της ουροδόχου κύστης μπορεί να προκαλέσουν προσωρινή ακράτεια.
Βλάβη των νεύρων
Η βλάβη των νεύρων μπορεί να διακόψει τα σήματα από την ουροδόχο κύστη στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα την έλλειψη επιθυμίας για ούρηση. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα ελέγχου της ούρησης.
Ορισμένα φάρμακα
Η ακράτεια μπορεί να είναι παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως διουρητικά ή στεροειδή.
Δυσκοιλιότητα
Η χρόνια ή μακροχρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να επηρεάσει τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης. Μπορεί επίσης να αποδυναμώσει τους μύες του πυελικού εδάφους, καθιστώντας δυσκολότερη την συγκράτηση των ούρων.
Βάρος μεγαλύτερο του φυσιολογικού
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο ακράτειας. Το επιπλέον βάρος ασκεί πίεση στην ουροδόχο κύστη και μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει την ακράτεια.
Επιλογές θεραπείας
Η θεραπεία της ακράτειας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως τον τύπο και την αιτία της. Για αρχή ο γιατρός μπορεί να προτείνει αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως:
· Μείωση κατανάλωσης καφεΐνης και αλκοόλ
· Σταδιακή επανεκπαίδευση της ουροδόχου κύστης για να συγκρατεί περισσότερα ούρα με ούρηση μόνο σε συγκεκριμένες προγραμματισμένες ώρες της ημέρας
· Απώλεια βάρους για να μειωθεί η πίεση που ασκείται στην ουροδόχο κύστη και τους μυς
· Ασκήσεις Kegel ή ασκήσεις πυελικού εδάφους, για την ενίσχυση των πυελικών μυών. Οι ασκήσεις Kegel περιλαμβάνουν συμπίεση και χαλάρωση των μυών στην περιοχή της λεκάνης και των γεννητικών οργάνων για την ενίσχυσή τους και μπορεί να βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλύτερου ελέγχου της ουροδόχου κύστης
· Τήρηση υγιεινής διατροφής με ένα πλήρες διατροφικό πλάνο που περιλαμβάνει τη λήψη όλων των κατάλληλων θρεπτικών συστατικών. Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν αισθητά και τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής όπως τα Femarelle
Αν οι παραπάνω αλλαγές δεν αρκούν, ο γιατρός μπορεί να προτείνει θεραπείες όπως:
Φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων και στη θεραπεία ορισμένων τύπων ακράτειας. Τα προϊόντα οιστρογόνων μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην τόνωση της ουρήθρας και των κολπικών περιοχών.
Νευρική διέγερση
Η ηλεκτρική διέγερση των πυελικών μυών μπορεί να βοηθήσει να ανάκτηση του ελέγχου της ουροδόχου κύστης εάν η ακράτεια σχετίζεται με νευρική βλάβη.
Συσκευές
Διάφορες συσκευές είναι διαθέσιμες για τη θεραπεία γυναικών με ακράτεια, με πιο συνηθισμένη τον πεσσό. Είναι μία άκαμπτη με σχήμα δαχτυλιδιού συσκευή που εισάγεται στον κόλπο για να μειωθεί η διαρροή.
Βιοανάδραση
Η συνεργασία με έναν θεραπευτή για την κατανόηση της λειτουργίας του σώματος μπορεί επίσης να βοηθήσει. Στην περίπτωση ακράτειας, η βιοανάδραση συμβάλλει στην αναδημιουργία και ενίσχυση των μυών του πυελικού εδάφους, ενώ η ασθενής μαθαίνει πότε συστέλλονται οι μύες της ώστε να αποκτήσει καλύτερο έλεγχο σε αυτούς.
Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση για την επισκευή και την ανύψωση της ουροδόχου κύστης σε καλύτερη θέση είναι συχνά η τελευταία λύση και συστήνεται σε όσες δεν μπορούν να βοηθηθούν από άλλες μορφές θεραπείας.
Πολλοί τύποι ακράτειας είναι προσωρινοί ή βελτιώνονται με τη θεραπεία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί η ακράτεια να είναι μόνιμη ή να μην επιδέχεται εύκολα θεραπείας. Ακόμη κι αν είναι μόνιμη όμως, μπορούν να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση και καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων, όπως αγορά απορροφητικών μαξιλαριών και προστατευτικών εσωρούχων για ενήλικες από το φαρμακείο. Δεν υπάρχει λόγος καμία γυναίκα να στερηθεί ή να μην μπορεί να απολαύσει μια ενεργή σεξουαλική (και όχι μόνο) ζωή.
